De tweede Matthäus Passion van Philippe Herreweghe (eerder bracht hij in 1985 al een versie uit) is één van de pijlers van de moderne interpretatie van de grote passie, waarin wordt getracht om de muziek zoveel mogelijk uit te voeren zoals we nu denken dat het in de tijd van Bach zelf moet hebben geklonken.

Concreet houdt dit in dat de tempi zijn opgeschroefd (deze uitvoering klokt net 2 uur en 40 minuten – vergelijk dat eens met de uitvoeringen uit de eerste helft van de vorige eeuw waarin de dirigent voor drie-en-een-half uur zuivere speeltijd zijn hand niet omdraaide), dat het instrumentarium zoveel mogelijk de authentieke instrumenten bevat (Bach hanteerde een aantal bijzondere instrumenten, onder meer bij de hobo’s en de gamba’s) en dat de uitvoerenden een middenweg proberen te vinden tussen de dramatische elementen die het werk bevat en het gegeven dat het is geschreven voor een kerkelijke vertolking (intens zonder theatraal te worden). In vergelijk met zijn eerste poging heeft Herreweghe het koor iets in omvang teruggebracht ten opzichte van het orkest. Dat dit goed uitpakt is al meteen te horen in het (negenstemmige) openingskoor: de verschillende stemmen verdringen elkaar niet in massaliteit, maar blijven onderling feilloos te onderscheiden. De negende stem van het “O Lamm Gottes unschuldig” van het knapenkoor valt gelijk een zonnestraal door de ramen van de kathedraal.

Na het openingskoor volgt al direct de ster van deze uitvoering: evangelist Ian Bostridge, die een zeer betrokken en levendige rol vertolkt waarbij alle in tekst en muziek aanwezige nuaces helder naar voren komen. Ook Jezus mag er wezen: Franz-Josef Selig zet een majestueuze Christus neer, met een rijke intonatie en een nobele waardigheid.

Van de overige solisten gaat – niet verrassend – countertenor (hoge herenstem die hier de aria’s zingt die normaliter in het bereik vallen van de dames-alt) Andreas Scholl met de trofee aan de haal. Hij maakt duidelijk waarom hij op zijn terrein van eenzame wereldklasse is: zijn aria’s zijn loepzuiver en perfect gefraseerd. Wie bij zijn Erbarme Dich de ogen droog en de keel brokvrij houdt, zou er wellicht goed aan doen wat meer in contact te komen met zijn innerlijke zelf…

Je kunt het bovendien zelf straffeloos uitproberen, want het iTunes Team van Apple Nederland is zo vriendelijk geweest om juist deze uitvoering van deze aria te bombarderen tot ‘Gratis iTunes Single van de Week’. Download and weep.

En verder? De orkestbegeleiding is degelijk, zonder al te opvallende ups of downs. De uitvoering van de grote koorpartijen is erg overtuigend, zonder al te zeer ‘over the top’ te gaan. De koralen kennen een plezierige doorloop, zonder geforceerde pauzes aan het einde van de versregels.

En daarmee komen we aan wat wellicht nog wel de grootste verdienste van “Herreweghe II” is: alles stroomt. In één vloeiende beweging rijgen de verschillende schakeringen zich aaneen tot een muzikale eenheid die je haast niet anders dan in één ruk kunt uitzitten.

Onbehoorlijk aanbevolen.

Volgende keer: de Matthäus Passion volgens Paul McCreesh Nieuw in deze serie? Kijk hier voor de introductie.

Dirigent: Philippe Herreweghe Uitvoerenden: Collegium Vocale Gent Jaar van verschijning: 1999 Prijs in de iTunes Store: €29,97 Directe link: klikkerdeklik