Één van Apple’s paradepaardjes bij de presentatie van Tiger was Dashboard. Maar wat is Dashboard nu eigenlijk? Een soort veredelde rommella? Of toch een applicatie die de naam ‘programma’ meer dan verdient?

Dashboard is een applicatie die gebruik maakt van zogenaamde widgets. Een widget kun je zien als een soort miniprogrammaatje dat maar één echte functie heeft. Eigenlijk zoiets als de functie die ‘Rekenmachine’ nu heeft in Panther. Dashboard werkt volgens hetzelfde principe als Exposé. Met F12 wordt Dashboard opgeroepen, dat op een semi-transparante, donkergrijze laag bovenop je Desktop of je openstaande programma komt te liggen. Met diezelfde F12-toets verdwijnt Dashboard weer.

Dashboard vs. Konfabulator

Een widget-applicatie voor Mac OS X bestaat eigenlijk al: Konfabulator. Deze applicatie maakt vooral gebruik van third party-widgets (widgets die door anderen zijn ontwikkeld), waarvan er intussen al zo’n 980 zijn en het aantal neemt wekelijks toe. Apple lijkt het idee van Konfabulator met de introductie van Dashboard flink te zijn genaderd. Beide applicaties maken gebruik van widgets, beide applicaties werken met een sneltoets (Konfabulator F8, Dashboard F12), beide applicaties werken in een semi-transparante laag over de Desktop heen. Een verschil bij Konfabulator is dat de widgets ook op de Desktop kunnen worden gezet, terwijl dit bij Dashboard niet mogelijk is. Voordeel hiervan is dat je Desktop niet vervuild raakt omdat jij zo nodig constant de wereldklok wilt kunnen zien. Een ander verschil is dat de widgets van Konfabulator niet multifunctioneel zijn, zoals die van Dashboard. In Dashboard kan de widget met één muisklik worden omgedraaid, waarna de preferences kunnen worden veranderd, terwijl bij Konfabulator de preferences moeten worden gekozen in een menuutje.

Mogelijkheden van Dashboard

Dashboard is een applicatie waarop straks ook third party-widgets moeten kunnen draaien. Of deze widgets aan bepaalde eisen moeten voldoen om bijvoorbeeld een consistentie van de interface van Dashboard te kunnen garanderen, is nog niet duidelijk. Apple biedt via hun eigen website aan developers de mogelijkheid om widgets voor Dashboard te ontwerpen en programmeren. Waarschijnlijk zullen er dus snel na de introductie van Tiger al third party-widgets te downloaden zijn.

Dashboard wordt natuurlijk geleverd met Apple’s eigen widgets standaard ingebouwd. Hier is een korte uitleg van de widgets die met Dashboard mee geleverd worden:

Apple’s widgets Agenda Deze widget is gekoppeld aan je iCal. Je ziet in één oogopslag welke dag het is, welke afspraken je vandaag hebt en hoe laat je die afspraken hebt. Scroll snel door de maanden met dezelfde functies die ook in iCal te vinden zijn. Wordt in felrood geleverd, andere kleurmogelijkheden zijn nog onduidelijk. Rekenmachine Eigenlijk hetzelfde programmaatje als nu in je Programma’s staat, maar dan mooier en uitgebreid met een geheugenfunctie. Hopelijk is de kleur van de widget aan te passen aan de smaak van de gebruiker. Aandelenkoersen Dé widget voor de belegger. Bekijk de stand van je favoriete aandelen (maximaal 6 tegelijkertijd). Internetverbinding is een vereiste voor deze widget. De widget kan volgens de Apple-site tot 20 minuten vertraging hebben, dus voor de professional kan het bekijken van teletekst of RTL Z af en toe geen kwaad. Dictionary Deze widget geeft de betekenissen, synoniemen en antoniemen weer van hele woorden en daarnaast kun je ook op delen van woorden zoeken. Een internetverbinding is niet nodig, omdat de widget met bijbehorende woordenlijst, woordenboek en thesaurus volledig in Tiger geïntegreerd is. Weather Kijk wat voor weer het buiten is en wat voor weer het wordt, voor alle grote plaatsen in de wereld. Met mooie weer-animaties, zoals Steve Jobs in de laatste keynote al liet zien. De weersvoorspelling is voor maximaal 6 dagen en is inclusief een minimum- en maximumtemperatuur. iTunes Een kleine controller voor iTunes. Simpel te gebruiken, eigenlijk net zoals de mini-iTunes versie die je nu tevoorschijn kunt toveren door je in je iTunes op het +-je in de menubalk te klikken, alleen dan mooier. Adresboek Gekoppeld aan je Adresboek is deze widget erg makkelijk als je snel een adres of telefoonnummer moet opzoeken. Je hoeft je Adresboek niet meer te openen, want met deze widget vind je het gegarandeerd sneller. Flight Tracker Is er een vriend of familielid onderweg van of naar Schiphol en wil je weten waar zijn vliegtuig nu is? Typ het vluchtnummer, de maatschappij en de plaats van vertrek in en Flight Tracker zoekt het voor je op. Je krijgt de plaats van bestemming, tijd van vertrek, geschatte aankomsttijd en huidige lokatie te zien. Bovendien geeft deze widget aan bij welke gate het vliegtuig aankomt en hoeveel vertraging er is opgelopen. Deze widget is waarschijnlijk vooral handig in grote landen als de VS en Canada, waar het vliegen van de ene plaats naar de andere ongeveer even normaal is als het pakken van een trein hier in Nederland. Unit Converter Converteer eenheden en grootheden! Deze widget is erg handig voor de scholier en student die dit soort karweitjes liever aan de computer overlaat. Converteer valuta’s, oppervlaktematen, gewichten, lengtematen en snelheidsmaten. Tegelspel Een spelletje waarbij stukjes foto door elkaar worden gegooid en jij de stukjes weer in de goede volgorde moet schuiven. Wereldklok Kijk hoe laat het is, in elke tijdzone. Open meerdere klokken naast elkaar om de tijden in verschillende tijdzones weer te geven. Plaknotities Stickies in widgetvorm. Makkelijker dan iedere keer hetzelfde programma te openen om je notities te bekijken. Vertaler Deze widget vertaalt in real time woorden en zinnen van en naar het Nederlands, Engels, Chinees, Frans, Duits, Grieks, Italiaans, Japans, Koreaans, Portugees en Russisch. Phone Book Een soort telefoongids waarin alle geregistreerde Amerikaanse (!) bedrijven staan. Zoek op naam of categorie. Wat een standaard Nederlander met alle Amerikaanse bedrijven moet doen, staat niet vermeld. Van sommige widgets of functies van widgets is het nut mij ontgaan. Hoe vaak bekijk je de tijd voor andere tijdzones? En wanneer heb je het adres of telefoonnummer van een Amerikaans bedrijf nodig? In het begin is het misschien nog leuk als tijdverdrijf, maar waarom Apple de Yellow Pages van de VS over de hele wereld wil verspreiden, is mij onduidelijk.

De meeste widgets hebben echter een daadwerkelijk doel, zoals het hoort. Sommige widgets zijn verbeteringen of uitbreidingen van huidige programma’s, zoals Adresboek, iCal, Calculator, iTunes en Plaknotities. Deze widgets zijn voor het grootste gedeelte gebaseerd op al bestaande functies van Panther en voldoen met hun bestaan in de behoefte van de huidige Mac OS X-gebruiker om zo snel mogelijk alles zonder al te veel moeite te kunnen doen. Een prima idee, als je het mij vraagt. Andere widgets lijken op de scholieren/studentenmarkt gericht: Dictionary, Vertaler en Unit Converter zijn hier goede voorbeelden van. Algemeen bruikbare, nieuwe widgets zijn Weather, Tegelspel en Wereldklok.

Dashboard lijkt een goede feature binnen Tiger te zijn. De meegeleverde widgets zijn waarschijnlijk voldoende om de eerste Tiger-gebruikers tevreden te stellen, en bovendien zullen er snel meer dan genoeg third party-widgtes verschijnen. Het gebruik van widgets zal voor sommige gebruikers misschien in het begin nog even wennen zijn, maar waarschijnlijk zal Dashboard zichzelf snel onmisbaar maken, net als Exposé en andere sneltoetsfuncties binnen Mac OS X.

Apple: Dashboard Filmpje: Dashboard

All widget-images are property of Apple Computer Inc.