Final Cut Pro X is nu een week beschikbaar, maar waar consumenten met professionele ambities het programma massaal omarmen, lijken professionals twijfels te hebben: Is Final Cut nog wel Pro? Nu het stof is neergedaald rond de uitkomst Final Cut Pro X, neemt OMT het programma onder de loep.

In drie artikelen kijken we naar de vernieuwing, het gemis en komen we met een eindoordeel. Zo maken we de balans op of Final Cut Pro een hit, een misser of ‘work-in-progress’ is. Vandaag deel 2: gemis.

Aan de reacties van een aantal professionals valt op te maken is er nog veel mis is met Final Cut Pro X. Verrassend genoeg is er relatief weinig kritiek op de nieuwe interface, die sterk afgeleid is van iMovie. Dit terwijl het flink wennen zal zijn voor mensen die hun geld verdiend hebben met Final Cut Pro 7. De manier van het selecteren van shots is volledig veranderd. Net als het plaatsen van die shots in de tijdlijn. Weliswaar is het bijna onmogelijk om nog per ongeluk een clip in te korten door er een andere overheen te zetten of om audio en video uit hun sync te halen, maar doorgewinterde editors gebruikte die ‘functionaliteit’ juist in hun montages. Dat wordt dus even wennen. Wie zich er even toe zet merkt echter al snel dat stiekem veel het zelfde is gebleven. Het is in het begin alleen een kwestie van zoeken en opnieuw aanleren.

De nieuwe single-window interface van FCP X.

Dit zelfde geldt ook voor de unified viewer. Voor iMovie gebruikers is dit gesneden koek, maar Final Cut gebruikers waren gewend aan een canvas dat het beeld uit de tijdlijn toonde en een viewer waarin individuele clips en effecten getoond werden. Deze twee ‘monitors’ zijn nu samengepakt.

Meer problemen hebben gebruikers met het feit dat ze geen bestaande projecten kunnen openen in Final Cut Pro X. De structuur van projecten in versie X verschilt dermate van versie 7  dat het volgens Apple onmogelijk is om een importmogelijkheid in te bouwen. Daarentegen is het dan wel weer mogelijk om vanuit iMovie te importeren.

Heb je een nieuw project aangemaakt, dan zie je dat alle onderdelen van het programma nu in één venster zitten. Final Cut Pro 7 bestond uit een verzameling van losse vensters waarin de tijdlijn, canvas, viewer, gereedschappen en de bibliotheken met effecten, overgangen en generators stonden. Deze vensters konden naar eigen smaak verdeeld worden over één of meerdere monitors. Die vrijheid heeft Apple de FCP’er afgenomen. Wie een tweede monitor heeft kan daar nog wel de projectbibliotheek of de viewer op volledige schermgrootte in kwijt, maar daar blijft het bij. Heb je bijvoorbeeld drie schermen, dan blijft er altijd eentje leeg.

De interface van FCP 7 bestond uit losse vensters.

Final Cut Pro stond er om bekend uitermate flexibel te zijn in de resolutie die gebruikt werd. Moest je film in superbreedbeeld Full HD over drie beeldschermen getoond worden? Geen probleem; kwestie van een 5760×1080 project aanmaken. Die tijden zijn voorbij. Final Cut Pro X heeft een voorselectie aan formaten waaruit gekozen moet worden.

Ook is het niet langer mogelijk om zogenaamde multicam edits te maken. Hierbij synchroniseer je meerdere clips waarna je er tussen kan schakelen zoals dat gebeurt bij studio-opnames. Deze functionaliteit wordt veel gebruikt bij het maken van interviews met meerdere camera’s, videoclips en studio-opnames, maar ontbreekt volledig in Final Cut Pro X. In de FAQ geeft Apple aan dat dit zal veranderen, maar pas bij de volgende versie van Final Cut Pro. Dat kan dus nog wel even duren.

Final Cut Pro X is ontwikkeld voor file-based (oftewel tape-loze) productiebedrijven, zo zegt Apple zelf. Weliswaar kan er nog steeds van tape ingeladen worden, maar het wegschrijven van een project naar tape is niet meer mogelijk en dat terwijl dit bij veel TV-productiebedrijven nog wel de dagelijkse gang van zaken is. De oplossing die Apple hiervoor aandraagt is de software die fabrikanten van tape-decks en kaarten meeleveren met hun producten.

Een Final Cut Pro editor werkt binnen een productiebedrijf zelden alleen. Om zijn werk te kunnen delen met andere afdelingen voor bijvoorbeeld nabewerking van beeld en geluid wordt gebruik gemaakt van OMF, AAF, EDL of XML. Dit zijn standaarden waarmee specifieke informatie over beeld of geluid geïmporteerd kan worden in programma’s voor bijvoorbeeld kleurcorrectie, geluidsmixage etc. Final Cut Pro ondersteunt deze nog niet, waardoor het programma vooralsnog onbruikbaar is in veel productiebedrijven. Apple heeft wel beloofd XML in een update in te bouwen. In de code van Final Cut Pro X zijn ook al XML-sporen terug te vinden. Vervolgens kunnen third-partyontwikkelaars zelf tools schrijven voor bijvoorbeeld EDL, OMF en AAF import en export.

Plug-ins die gemaakt zijn voor Final Cut Pro 7 werken niet meer in versie X. Dit heeft te maken met de 64-bit architectuur waar het programma op gebouwd is. Zodra Plug-ins in 64-bit herschreven zijn door de ontwikkelaars ervan, zouden ze volgens Apple moeten werken in Final Cut Pro X.

 

Kortom, Final Cut Pro X zal voor veel zelfstandige filmmakers en camjo’s niet meer obstakels hebben dan de nieuwe interface die aangeleerd moet worden. Uiteindelijk blijken alle toetsenbord shortcuts en gereedschappen nog steeds aanwezig, al is het soms even zoeken en een kwestie van jezelf herprogrammeren voordat je ze weer onder de knie hebt. Alleen multicammers hebben een zware dobber aan versie X. Ze zullen veel geduld moeten tonen en tot die tijd hun heil zoeken in Final Cut Pro 7. Editors die met andere afdelingen aan één productie werken kunnen simpelweg nog niet uit de voeten met Final Cut Pro X. Ondersteuning van bijv. XML is voor hen geen luxe, maar noodzaak.

Apple heeft nu aangekondigd dat vrijwel alle problemen die editors hebben met Final Cut Pro X in toekomstige updates op te lossen. Gebeurt dat, dan blijft er een videomontageprogramma over dat onvergelijkbaar is met concurrentie, zowel in gebruiksgemak, snelheid en vooral prijs. Je kan je echter afvragen of het programma niet gewoon te vroeg op de markt gebracht is. In deel 3 bekijken we of Apple met het bovenstaande de plank misgeslagen heeft of dat we geduld moeten hebben.

Dit is deel 3 van een driedelige serie over de vernieuwingen en het gemis in Final Cut Pro X. – deel 1: vernieuwing – deel 2: missers – deel 3: conclusie