Een van de interessantste Apple-georiënteerde bloggers van dit moment, John Gruber, merkte het enige tijd geleden al op: Twitter is een broeinest van inspiratie voor nieuwe gebruikersinterfaces. Er zijn tientallen zogenaamde Twitter-clients te vinden voor vrijwel alle platforms, waaronder uiteraard de Mac en de iPhone. Veel programmeurs laten hun fantasie de vrije loop bij het ontwikkelen van nieuwe programmaatjes om zo mooi, handig en overzichtelijk mogelijk al je tweets te kunnen volgen.

Net zoals de meeste andere leden van de OMT-crew ben ik zelf ook een actief Twitter-gebruiker, te volgen via @JorgK (ongeveer 50% van mijn tweets gaan over Apple en technologie, de rest bestaat uit commentaren op de actualiteit en persoonlijke beslommeringen), dus ik probeer de interessante ontwikkelingen op het vlak van Twitter-clients op de voet te volgen. De verklaring voor de vele Twitter-clients

Laten we eerst eens bekijken hoe het komt dat Twitter-clients momenteel als paddestoelen uit de grond schieten. De lijkt een aantal redenen te hebben. Op de eerste plaats biedt Twitter een zeer goede API aan voor ontwikkelaars, waarmee zij alle mogelijkheden van de dienst in hun eigen programma’s kunnen opnemen. Dat dit beslist geen vanzelfsprekendheid is, kun je zien aan de houding van veel andere social networking en instant messaging diensten. Veel van hen hebben er een dagtaak aan om hun systemen zo te modificeren dat programmaatjes van derde partijen niet langer toegang hebben. Vermoedelijk vrezen zij inkomstenverlies wanneer gebruikers niet langer genoodzaakt zijn om de advertenties op de eigen site te bekijken. Hoewel het voor de meeste mensen nog steeds een groot raadsel is óf, en zo ja: hóe Twitter nog ooit geld denkt te gaan verdienen, lijkt het bedrijf volledig open te staan voor ontwikkelaars die programma’s voor de dienst willen schrijven.

Een andere reden voor het succes van de Twitter-clients is het gemak waarmee gebruikers kunnen overstappen van het ene programma op het andere, of zelfs meerdere clients naast elkaar kunnen gebruiken. In tegenstelling tot veel andere diensten is het Twitter-protocol dermate eenvoudig, dat een programma zich direct kan vullen met alle tweets van de mensen die je volgt, je persoonlijke berichten en de berichten die je hebt verstuurd. Het is niet nodig om dingen te configureren of om berichten van de ene client handmatig te moetne importeren in een andere. Dat maakt het voor programmeurs relatief aantrekkelijk om zelfs in deze verzadigde markt een poging te wagen, gebruikers kunnen immers zeer eenvoudig overstappen.

Twitter appelleert aan een brede groep gebruikers, en omdat iedereen Twitter op zijn eigen manier gebruikt spelen ontwikkelaars daar handig op in door net weer even een andere aanpak te kiezen. Sommige programma’s leggen de nadruk op een extreem minimalistische interface, die eigenlijk vooral bedoeld lijkt te zijn voor mensen die Twitter passief volgen, terwijl andere weer bomvol functionaliteiten zitten voor power-users, bijvoorbeeld om automatisch een overzicht te krijgen van tweets die aan bepaalde zoekcriteria voldoen.

Nadat ik verschillende Twitter-clients voor zowel de Mac (waaronder Tweetie en Twitterific) als de iPhone (waaronder Twitterfon en Twitterific) had geprobeerd, is mijn keuze (voor nu!) gevallen op Tweetie voor de iPhone (EUR 2,39), en Nambu voor de Mac (gratis). Ik zal hieronder mijn keuze voor deze programma’s toelichten.

Tweetie voor iPhone

Er zijn een aantal basisregels waar een iPhone-programma volgens mij aan moet voldoen. Een van de belangrijkste is dat je je moet realiseren dat gebruikers op hun iPhone vaak andere behoeftes hebben dan gebruikers die thuis achter hun computer zitten. Immers, ze zijn onderweg en willen dan snel toegang tot één of enkele specifieke functies. Het heeft dan ook geen zin om de interface van de desktop een-op-een te vertalen naar de mobiele omgeving, omdat op die manier falikante blunders kunnen worden gemaakt (denk aan het Start-menu met zijn vele sub-menu’s in Windows Mobile).

Wat ik verder waardeer aan een iPhone-programma is het gegeven dat een programmeur zich gehouden heeft aan de iPhone User Interface Guidelines die Apple heeft opgesteld. Deze staan borg voor een consistente gebruikers-ervaring tussen de verschillende programma’s op de iPhone. Het document beschrijft triviale zaken zoals de plaatsing en de hoeveelheid menu-opties in de onderste balk van het scherm, maar ook de manier waarop de “drill-down” interface op de iPhone werkt door schermen van links naar rechts te doorlopen, om zo steeds dichter bij de gewenste informatie te komen.

Deze handreikingen houden uiteraard niet in dat de programmeur in een keurslijf zit en niet kan experimenteren. Integendeel, het staat een ieder vrij om zijn iPhone programma vorm te geven zoals hij dat wil. Maar wanneer een iPhone-programma deze vrijheid combineert met het toch in acht houden van de belangrijkste usability-regels voor de iPhone, en wanneer er bovendien veelvuldig sprake is van goede smaak in de keuze van kleuren, vormen en lettertypes, dan heb je wat mij betreft een ideaal iPhone-programma te pakken. Tweetie voor de iPhone is daar één, zo niet hét beste voorbeeld van.

Tweetie heeft een bijzonder fraai ogende interface, die in eerste instantie een overizicht geeft van alle tweets in je tijdlijn. Door op een van deze tweets te klikken schuift het beeldscherm opzij, en wordt de tweet in volle glorie getoond, inclusief wat statistische informatie. Maar deze schermen met tweets vallen vooral op door hun strakke minimale vormgeving. Er staat niets op wat niet nodig is. En toch heb je de beschikking over alle functionaliteiten van Twitter. Zo kun je het bericht opvragen waarop deze tweet een antwoord is, om op die manier een hele discussie te kunnen teruglezen. Je kunt informatie opvragen over de schrijver, waarbij je weer een schermpje verder naar rechts schuift, en vervolgens kunt zien wat deze persoon de laatste tijd nog meer heeft geschreven, of bijvoorbeeld wie hij of zij volgt op Twitter, of door wie hij of zij zelf wordt gevolgd.

Een klein detail, maar een goed voorbeeld van het op ingenieuze wijze implementeren van Apple’s gebruikerselementen, is de mogelijkheid om over een tweet in de tijdlijn te “swipen” met je vinger, waarbij je direct een antwoord kunt sturen, de informatie over de schrijver kunt opvragen of een tweet als favoriet kunt markeren. Het zijn precies dit soort “shortcuts” die het programma voor die-hard gebruikers razendsnel maken in gebruik, terwijl de meer casual gebruiker ze niet hoeft te kennen omdat alle functies ook via de normale schermopties te bereiken zijn.

Het spreekt voor zicht dat Tweetie alle handige functies aan boord heeft die een power-user van een Twitter-client verwacht. Denk aan het kunnen posten van foto’s via Twitpic, het direct kunnen bekijken van Twitpic foto’s van anderen of zelfs complete websites zonder Tweetie te hoeven verlaten, en het posten van je huidige GPS-locatie. Maar bijvoorbeeld ook het automatisch inkorten van lange URL’s naar websites die je in je tweet noemt behoort tot de mogelijkheden. Er is zelfs een zogenaamde bookmarklet voor Safari aanwezig, waarmee je met een klik de webpagina die je op dat moment bekijkt kunt inkorten en posten op Twitter.

Nambu voor Mac

Een Twitter-client op de desktop moet in mijn ogen aan andere voorwaarden voldoen dan een mobiele Twitter-client. Waar ik onderweg vooral behoefte hebt aan het snel kunnen plaatsen van een tweet (al dan niet met foto), of het in één oogopslag kunnen zien van de laatste tweets van de mensen die ik volg, gebruik ik Twitter op mijn Mac vooral ook om dingen op te zoeken en te rubriceren. Twitter is een fantastische tool om te zien “wat er speelt”. Zo kun je door het zoeken naar bepaalde trefwoorden zien wat mensen hierover op dit moment schrijven. Niet zelden wordt je op die manier verwezen naar interessante websites, of blijkt de persoon die het berichtje heeft geplaatst interessant genoeg om zelf ook te gaan volgen.

Voor de Mac zijn er ook een groot aantal Twitter-clients voorhanden. Een van de bekendste is Twitterific, maar dat programma is in mijn ogen doorgeslagen in de minimalistische aanpak. Zo is het niet mogelijk om op trefwoorden te zoeken, en oogt het niet als een “Mac-programma”. Dan zou je misschien verwachten dat mijn enthousiasme voor Tweetie voor de iPhone zijn weg heeft gevonden naar mijn dekstop in de vorm van het nog niet zo lang geleden verschenen Tweetie voor Mac, maar ook dat programma kan mij (nog) niet bekoren. De interface is bijzonder origineel, maar alhoewel zeer fraai ogend wijkt deze volledig af van alles wat we op de Mac gewend zijn.

Want Apple heeft uiteraard ook Human Interface Guidelines voor de Mac opgesteld, en ik ben zo’n gebruiker die grote waarde hecht aan programmeurs die zich daaraan proberen te houden. Eén van de interface-elementen die (grootschalig) werd geintroduceerd in Mac OS X Leopard was de blauwe balk aan de linker zijkant van veel vensters, waarin bronnen of sources worden getoond: een consequente plek waar afhankelijk van het programma een bron kan worden gekozen waarvan je de inhoud wil zien. Dat kan een disk zijn in de Finder, maar ook een map in Mail of een slimme afspeellijst in iTunes. In alle gevallen wordt de inhoud van het hoofdvenster aangepast aan de hand van de bron die is geselecteerd. In het dagelijks gebruik sta je hier waarschijnlijk niet bij stil, maar het is een voorbeeld van de wijze waarop Apple de interface van de diverse programma’s op de Mac nog verder heeft geunificeerd.

Nambu is een Twitter-client voor de Mac die hier goed rekening mee houdt. Van alle Twitter-clients is dit misschien niet de meeste innoverende op het vlak van gebruikersinterfaces, maar het is wel de client die voor mij het meeste als een Mac-programma aanvoelt. Het programma heeft een aantal views, waarvan de simpelste erg lijkt op Twitterific: alleen de tweets zijn zichtbaar in het venster. Ook de bronnenlijst is op dat moment niet zichtbaar. Maar met een druk op de knop kan er geschakeld worden naar een weergave waarbij wél de typische blauwe zijbalk wordt getoond. Hierin kan vervolgens geschakeld worden tussen alle berichten van de mensen die je volgt, persoonlijke berichten, antwoorden die naar jou zijn gestuurd, of de tweets die je hebt verzonden. In dat opzicht lijkt het programma dus een beetje op Mail, en dat werkt heel prettig.

Deze aanpak gaat nog verder, want je kunt bijvoorbeeld ook tweet-maatjes ordenen in groepen. Zo kun je bijvoorbeeld in een oogopslag alle tweets van je familieleden of collega’s zien. Maar echt te spreken ben ik over de zoek-functies. Je kunt zoektermen toevoegen aan deze balk, waarbij Nambu direct met een getal in een ovaaltje aangeeft hoeveel nieuwe tweets er met dit zoekwoord zijn verschenen. Dit lijkt een beetje op de vaste zoekopdrachten in de Finder, of de slimme mappen in Mail: ze worden continu geactualiseerd. Ideaal dus om even snel een blik te kunnen werpen over wat op dit moment wordt gezegd over de iPhone 3GS, mijn woonplaats, de HDTV-uitzendingen van de publieke omroep of de laatste ontwikkelingen rond Sarah Palin. Het schakelen tussen de tweets van de mensen die ik volg en deze live zoekopdrachten verloopt bijzonder eenvoudig, en maakt Twitter tot een nog waardevollere tool dan het voor mij al was.

Kortom

Twitter is een broeinest voor innovatieve nieuwe applicaties. Zowel voor de Mac als voor de iPhone verschijnen nog regelmatig nieuwe programmaatjes om van de dienst gebruik te kunnen maken. Omdat het, zoals gezegd, zo eenvoudig is om van het ene programma op het andere over te stappen zonder dat je hiervoor ingewikkelde import/export-handelingen moet uitvoeren en zonder dat je berichten kwijtraakt (die staan immers allemaal op de servers van Twitter), is het heel goed mogelijk dat mijn favorieten van dit moment over een tijdje weer zijn vervangen door nog mooiere en handigere Twitter-clients. Voor tips over het gebruik van Twitter op je Mac en iPhone staat de OMT-redactie dan ook altijd open.