Sinds de introductie van iBooks in de iTunes Store rommelt het in eBook-land. Direct werd duidelijk dat Apple’s afspraken met uitgevers ertoe leidden dat eBooks duurder werden dan voorheen. Eind 2011 besloot de Europese Unie daarom een commissie in te stellen die de afspraken tussen Apple en uitgevers onder de loep moest nemen.

Vandaag is bekend gemaakt dat de commissie akkoord gaat met een voorstel van Penguin. Deze uitgever is één van Apple’s grootste iBooks-partners maar belooft om het contract met Apple te beëindigen. Daarmee komt een einde met de afspraken die de uitgever met Apple had, waarbij niet de distributeur (Apple) maar de uitgever zelf de prijzen bepaalde.

Het onderzoek van de Europese Commissie heeft, net als een eerdere rechtszaak in de Verenigde Staten, betrekking op het model waarmee Apple prijzen bepaalde. Bij andere distributeurs zoals Google en Amazon was het gebruikelijk dat de verkoper de prijs bepaalde, het zogenaamde ‘wholesale model’. Apple wilde dit omdraaien naar een ‘agency model’ waarbij de uitgever zelf bepaalt hoeveel een eBook moest kosten en de distributeur er een percentage bovenop legt.

Omdat uitgeverijen in Apple’s agency model zelf de prijs van boeken konden bepalen, stond het vrije concurrentie in de weg, zo oordeelde de commissie. Elke distributeur kreeg immers dezelfde prijs voorgeschoteld.

Eerder kwam de Amerikaanse rechter tot hetzelfde oordeel. Daarbij werden zowel de betrokken uitgevers als Apple schuldig bevonden. Nu wordt vermoed dat Apple een boete van maximaal 500 miljoen dollar boven het hoofd hangt in de V.S. Hoe de EU over de distributeur in deze eBook-zaak zal oordelen is nog niet bekend, maar afgaand op ervaringen uit het verleden kan Apple’s iBooksstore-avontuur aan beide kanten van de oceaan een duur verhaal worden met een bitter eind.