Gisteren heeft Microsoft in een persbericht aangekondigd dat het bedrijf eind 2010 alweer op de proppen komt met de nieuwste versie van Office voor de Mac. Bijzonder is dit keer dat Outlook zijn rentree maakt op het platform en daarmee het huidige Entourage vervangt.

Outlook is het personal information management pakket van Microsoft waarmee gebruikers hun e-mail, contacten en agenda’s kunnen beheren, en het wordt met name gebruikt in (bedrijfs)omgevingen waar de mail wordt afgehandeld door een Microsoft Exchange server. Voor Mac OS 9 was Outlook nog beschikbaar: Outlook 2001 voor Mac was tot nu toe de laatste versie. Bij het verschijnen van Office X, en later Office 2004 en 2008 werd de PIM-client vervangen door Entourage, dat een soortgelijke functionaliteit bood, maar toch aanzienlijk beperkter was in gebruik vergeleken met de Outlook-versies die voor Windows verschenen. Met name op het gebied van ondersteuning voor Exchange-servers liet Entourage nogal wat steken vallen (de verbinding met de server kon slechts op omslachtige en ineffeciënte manieren tot stand worden gebracht, en dan werden nog niet eens alle mogelijkheden ondersteund, denk aan het beheren van “resources” zoals vergaderruimtes bij het inplannen van afspraken).

Microsoft leek een bewuste keuze te hebben gemaakt om deze waardevolle propositie (de software die nodig is om in een bedrijfssituatie goed met een Exchange-server te kunnen werken) exclusief te willen behouden voor Windows, een veel haast leek het bedrijf niet te hebben om Mac-gebruikers dezelfde mogelijkheden te bieden. Maar zoals altijd wordt Microsoft pas aangezet tot innovatie en ontwikkeling waneer de marktsituatie écht onhoudbaar wordt (zo werd Internet Explorer pas weer verder ontwikkeld toen Firefox voet aan de grond kreeg, en begon er weer wat beweging te komen in Windows Mobile na het succes van de iPhone).

Dit keer is de katalysator de uitgebreide ondersteuning voor Exchange in Mac OS X 10.6 Snow Leopard. Het besturingssysteem is zonder extra software in staat om de mail-, agenda- en contactgegevens van een Exchange-server te gebruiken. Een Mac met Snow Leopard is dan ook het enige computersysteem ter wereld dat “out-of-the-box” ondersteuning voor Exchange biedt. Dit maakt de Mac een aantrekkelijke en kosten-efficiënte keuze voor bedrijven. Microsoft kan aan deze situatie niets veranderen, en nu het Exchange-monopolie op Windows-desktops wordt gebroken, lijkt het bedrijf zelf ook een graantje mee te willen pikken.

Het is natuurlijk zo dat de noodzaak voor Microsoft Office (op de Mac) steeds kleiner wordt. Er zijn een aantal alternatieven beschikbaar, waarvan Apple’s iWork de bekendste is. Voor een bedrag dat lager ligt dan die van de goedkoopste uitvoering van Office krijgen gebruikers de beschikking over een tekstverwerker, een spreadsheet en een presentatieprogramma, en de Office-functionaliteit zou met de Exchange-ondersteuning in Snow Leopard dus volledig worden gecomplementeerd.

Microsoft lijkt het vooral te moeten hebben van twee factoren. Op de eerste plaats, en dit is niet te onderschatten, staat de naamsbekendheid van Office en Outlook. Voor veel mensen (en potentiële Apple-klanten) is het een geruststelling dat ‘s werelds meest gebruikte softwarepakket ook voor het Mac-platform beschikbaar is en Microsoft lijkt hierop in te spelen. Want, hoewel dit zeldzamer is in Mac-kringen, kiezen veel mensen hun software puur op het doen rinkelen van een belletje bij het horen van de naam.

Op de tweede plaats zou Microsoft de compatibiliteits-kaart kunnen spelen. Goede uitwiselbaarheid is een topprioriteit in het bedrijfsleven, en men mag er vanuit gaan dat Microsoft Office op de Mac zonder al te veel problemen samenwerkt met Microsoft Office voor Windows. En om ook hier weer een streepje voor te hebben op de toegenomen concurrentie heeft Microsoft alweer een tijdje terug aangekondigd dat de Visual Basic macro-ondersteuning weer terugkomt naar de Mac in Offce 2010. In versie 2008 verdween deze namelijk omdat Microsoft naar eigen zeggen te veel moeite had met het porteren van Office voor Mac naar het Intel-platform met behoud van deze functionaliteit. Nu kan macro-ondersteuning een key selling point voor Office worden, en lijkt het probleem opeens niet meer zo nijpend.

Office 2010 voor Mac zou eind 2010 op de markt moeten komen. Kenners zullen zich achter de oren krabben en zich afvragen waarom de firma de nieuwe software nu, anderhalf jaar voor dato, al aankondigt. Vreest Microsoft niet voor het Osborne-effect? We kunnen alleen maar speculeren dat Microsoft hoopt dat niet al te veel gebruikers met Snow Leopard en iWork zullen ontdekken dat Office niet noodzakelijk is voor hun werkzaamheden. Het is nu nog niet bekend in welke uitvoeringen Office 2010 op de markt komt, en of de thuis/studenten-versie het net als nu zal moeten stellen zonder ondersteuning voor Exchange. De goedkoopste versie van Office 2008 met Exchange-ondersteuning kost 350 euro.

In de tussentijd blijft Office 2008 beschikbaar, en dat pakket heeft gisteren ook een kleine update gekregen. De verbinding met Exchange gaat niet langer via het omslachtige en trage WebDAV protocol, maar maakt nu gebruik van de Exchange webservices. Nog steeds niet ideaal, maar in elk geval weer een klein sprongetje voorwaarts.