En zo kwam het dat er in slagorde een drietal dozen in het OMT-lab stond opgesteld, in schijnbare rust paraat om door een stel jeukende vingers te worden geopend.

De kenmerkende ‘less is more’ verpakking van de Airport Express komt onmiskenbaar uit Cupertino (hoewel we ons afvragen of Steve Jobs dat harde blauw zelf gekozen zou hebben). Logitech presenteert de Squeezebox in een glimmende doos in de huiskleuren, die in het retailschap niet misstaat. Sonos kiest een andere invalshoek: de ZP90 gaat gehuld in een doosje van bruin recyclekarton, waarop in diep donderblauw de outline van het apparaat en het bedrijfslogo vallen te ontwaren.

Vooruit met de geit dan maar: als eerste spelen we een thuiswedstrijd en openen we de Airport Express. Apple’s Airport Express is – net als het zelfverklaarde hobbyproject Apple TV – een beestje dat bij introductie voor audioliefhebbers niet zo heel veel om het lijf leek te hebben, maar in de loop van de tijd gezellig meeliftend met de ontwikkeling van andere technologieën een aantal nieuwe trucjes heeft geleerd die het apparaat een stuk aantrekkelijker maken. (De Apple TV is een aardig ding dat met enige fantasie best als muziekserver kan worden ingezet – zij het met een moeizame iTunes-synchronisatie en een beperkte opslagcapaciteit – maar omdat zijn ‘streaming music’ capaciteiten niet veel aan de mogelijkheden van de Airport Express toevoegen (of je moet wel heel erg dol zijn op je TV), laten we hem hier verder buiten beschouwing).

Op zich herbergt de kleine witte Airport Express een indrukwekkende hoeveelheid techniek: een volwaardige Internetrouter, een draadloze netwerkbridge, een USB-printserver en – jawel – een audiouitgang die kan worden ingezet voor het draadloos doorsturen van muziek – een techniek die Apple ‘AirTunes’ heeft gedoopt. Ongeacht of het apparaat nu als netwerkrouter fungeert of wordt toegevoegd aan een bestaand draadloos netwerk – het verschijnt in het iTunes-scherm van iedere Mac of PC die op het netwerk aanwezig is keurig rechtsonderin als afspeelbron. Muziek die in iTunes wordt afspeeld wordt na het selecteren van de Airport Express zonder noemenswaarsig tijdsverschil doorgestuurd.

De audiouitgang op het witte kleinood heeft een dubbelfunctie: op het eerste gezicht oogt het als een standaard minijack-uitgang met een analoog signaal. En zo functioneert het ook: met een eenvoudige minijack RCA kabel lus je de Airport Express door naar de AUX-ingang van je stereoset, waarna direct vrolijke klanken door de kamer schallen. Bij nadere beschouwing blijkt deze uitgang echter te doubleren als optisch/digitale Toslink aansluiting – zij het dat voor een normale kabel een 3,5mm opzetstukje benodigd is – of er een optische kabel met 3,5mm Toslink plug moet worden aangeschaft.

En dat is bepaald geen overbodige luxe: de analoge uitgang van de Airport Express klinkt vlak en emotieloos. De digitale uitgang heeft gelukkig meer te bieden: doordat Apple via AirTunes het muzieksignaal in Apple Lossless formaat doorstuurt vanaf de iTunes-computer, is de Airport Express in staat om in een ‘bit-perfect’ signaal te voorzien, waarmee een goede DAC wel raad weet. Wie zijn muziekbestanden in iTunes opslaat op CD-kwaliteit (bijvoorbeeld in Apple Lossless of in WAV-formaat), zal merken dat deze zonder verlies de Airport Express weer verlaten. Meer informatie en uitgebreide technische metingen daaromtrent vind je bij Stereophile.

De concrete toepassing van het apparaat leek vooralsnog echter beperkt: lang niet iedereen heeft immers een Mac in de woonkamer staan, en een laptop als afstandsbediening is ook niet echt een stijlvolle oplossing. De komst van de iPhone en iPod Touch – en met name van de een jaar later geïntroduceerde App Store bracht daar echter verandering in. Apple was er als de kippen bij om als één van de eerste beschikbare apps ‘Remote‘ te introduceren: een gratis programmaatje dat zich door het invoeren van een cijfercombinatie laat koppelen aan één of meer op het netwerk aanwezige iTunes-bibliotheken.

De applicatie fungeert als ‘iTunes in de borstzak’: uiterlijk als twee druppels lijkend op de iPod-app, laat het je bij het opstarten kiezen welke iTunes-bibiliotheek je wilt gebruiken en stelt het vervolgens alle muziekbestanden en afspeellijsten uit die verzameling in de bekende interface ter beschikking. Als afspeelbronnen kan worden gekozen uit de computer waarop de gekozen iTunes-bibliotheek aanwezig is – en uit alle aanwezige Airport Expressen (en Apple TV’s, die inmiddels hebben geleerd om zich als AirTunes client te gedragen) op het netwerk. (Een aardige videotutorial over hoe je een AirTunes netwerk opzet met een Airport Express en iPhone/iPod Touch vind je in de ‘Find Out How’ sectie op de website van Apple).

Op deze manier beschikten iPhone/iPod Touch bezitters ineens over de mogelijkheid om voor een appel en een ei in verschillende ruimten muziek te laten weerklinken – een slimme zet van de immer innoverende breinen in Cupertino. Er blijven echter wel beperkingen. Zo kan de muziek worden uitgestuurd naar verschillende bronnen tegelijk, die je zelf kun selecteren. Wie in het laatste geval echter het volume wil wijzigen, stuit echter op het ‘all for one and one for all’ principe: het niet mogelijk om het volume per gekozen bron te regelen – het iTunes bronsignaal wordt voor alle locaties tegelijkertijd aangepast, waardoor je met regelmaat het volume in de verschillende ruimten ter plekke zal moeten aanpassen.

Daarnaast duurt het even voor de gekozen bibliotheek op de iPhone beschikbaar is en loopt het navigeren en selecteren van de gewenste nummers en afspeelbronnen niet altijd even soepel. Afspelen is bovendien net zo ‘click and play’ als op een iPod – of de je moet de ‘iTunes DJ’ functie willen gebruiken, waarmee via enkele omwegen een wachtlijst is samen te stellen. Deze is er echter vooral op gericht om tijdens feestjes andere iPhone-gebruikers nieuwe nummers te laten ‘aanvragen’ en is niet te vergelijken met de elegante wachrij-oplossing van Logitech en Sonos.

Omdat iTunes de bron vormt waar alle muziek vandaan komt, zal er zodra je muziek wilt luisteren tenminste één computer aan moeten staan met een geopende iTunes-applicatie. Voor de iMac, Mac Pro of Mac mini op de studeerkamer zal dit – de energierekening daargelaten – wellicht niet zo’n probleem vormen, maar voor fervente laptopgebruikers een niet echt aantrekkelijke optie. AirTunes maakt bovendien gebruik van het bestaande draadloze netwerk, waardoor bij het koppelen van meerdere Airport Expressen al snel een flinke belasting ontstaat, die in combinatatie met andere netwerkactiviteit (als bijvoorbeeld het gelijktijdig downloaden van grote bestanden) nog wel eens voor haperingen wil zorgen.

Kijken we naar de testopstelling in het OMT-lab, dan staat daar in de gangkast een Mac mini lustig te spinnen. Op zich een prima oplossing, maar dit houdt wel in dat alle muziek in deze iTunes bibliotheek geordend moet zijn – inclusief eventuele afspeellijsten. Met Remote Desktop is de mini weliswaar makkelijk te beheren, maar bereid je voor op veelvuldig slepen van bestanden naar de mini en de iTunes-biliotheek. iTunes 9 brengt daarin wat verlichting met de nieuwe ‘Thuisdeling’ functionaliteit: je kunt iTunes daarmee zo instellen dat muziek die aan één of meerdere andere iTunes-bibliotheken wordt toegevoegd automatisch ook in de hoofdbibliotheek wordt bijgewerkt.

Kort en goed: met de Airport Express en een iPhone/iPod Touch is betrekkelijk eenvoudig voor een kleine investering (een Airport Express kost €89,00 incl. BTW) een draadloos muzieksysteem te realiseren in meerdere ruimten – zij het met bovengenoemde beperkingen. Aardig is bovendien dat de mogelijkheden van het systeem met iedere nieuwe iTunes-versie weer iets verder worden uitgebreid. Wie met de beperkingen kan leven en de analoge uitgang van de Airport Express laat voor wat hij is, heeft ‘voor weinig’ een systeem waar op de geluidskwaliteit niet veel af te dingen valt en dat prima aansluit bij het bestaande iTunes-ecosysteem.

Blind kopen dan maar? Even wachten nog. Er leiden meerdere wegen naar Rome, met heel andere voor- en nadelen. Maar meer daarover later deze week, als we ons oor te luister leggen bij de Squeezebox van Logitech.

[Dit artikel is een deel uit de serie ‘Muziek uit je Mac’. Kijk hier voor een overzicht van de overige delen.]